Singularity: technologie als doping voor betere prestaties

Afgelopen juli was Yuri van Geest te gast bij BNR nieuwsradio. In een half uurtje vertelde hij over ‘singularity’. Volgens Yuri zijn de veranderingen van de afgelopen 10 jaar niets vergeleken bij de veranderingen die de komende 10 jaar op ons af zullen komen. De grootste uitdaging is volgens hem dat de verandering exponentieel verloopt, terwijl organisaties juist ingericht zijn op lineaire verandering.Yuri is een enthousiaste en slimme vent, iemand die ver vooruit kijkt. Zo ver dat de meeste van ons geen idee hebben waar hij het over heeft. Wel vinden we het heel spannend wat hij ziet. Ook in dit radio-interview sprak hij in termen die velen van ons nog niet kennen. Te beginnen bij zijn toverwoord: ‘singularity’.

“Singularity is een verzamelterm voor alle technologische veranderingen die eraan komen, zoals biotechnologie, nanotechnologie, artificial intelligence, robotica, nieuwe energiesoorten, ruimtevaart en 3D-printers. De singularity gaat over de combinatie van al die gebieden, want daar zit de echte radicale innovatie.”

Veel aandacht voor technologische innovaties gaat uit naar de gezondheidszorg. Mensen beter maken. Simpel gezegd: van een -1 naar een 0 gaan. Daarvoor hebben we medicijnen, maar ook hulpmiddelen zoals een rolstoel of een gehoorapparaat. Dankzij deze hulpmiddelen kun je weer mee doen in de maatschappij.

Maar wat nu als deze hulpmiddelen technisch zo geavanceerd zijn dat ze ervoor zorgen dat je niet van een -1 naar een 0 gaat, maar van een -1 naar een +1? Beter worden dan standaard, beter dan gezonde mensen?

Hulpmiddelen in de sport: materiaaldoping?

In de wielersport noemen we dit soort hulpmiddelen doping. Toch mocht Oscar Pistorius deze zomer gewoon meedoen aan de Olympische Spelen. Op kunstbenen. Naar het schijnt omdat hij te goed zou zijn voor de Paralympics. Andere deelnemers aan de Olympische Spelen protesteren hier tegen. Hij zou ook voordeel genieten ten opzichte van hen, ‘materiaaldoping’ noemen ze het. Hij wordt een +1. Een ethische kwestie, waar we nog geen antwoord op hebben. Een discussie die de komende jaren wel gevoerd gaat worden. Want hoe gaan we om met de bionische atleet?

Uiterlijke “beperkingen”

Het beperkt zich echter niet tot de sport. Als we slechtziend zijn, dragen we een bril als hulpmiddel. Over niet al te lange tijd implanteren we een veel geavanceerdere versie van die bril rechtstreeks op of voor onze ogen. Dat wordt net zo gewoon als het laseren van onze ogen nu is, maar dan met als resultaat dat we veel beter gaan zien dan gezonde mensen. Tot 100 keer (!) beter dan met een gewoon oog.

Zo bestaan er ook hulpmiddelen om onze uiterlijke beperkingen weg te werken. Botox en tanden bleken zijn ‘normale’ ingrepen geworden. Het wordt zelfs geaccepteerd als mensen die er geen echte beperking van ondervinden zo’n ‘ingreep’ ondergaan. De vraag is daarmee hoe we deze technologische veranderingen gaan toepassen om onze capaciteiten te verrijken. Dus je bent wel gezond, maar je wilt een extra stap nemen. Mag dat op ethisch en juridisch gebied?

In een globaliserende wereld is het een nog lastiger vraagstuk, want zo zegt Yuri: “Landen als China staan er ethisch en juridisch heel anders tegenover dan hier in het Westen.”

Angst voor robots

Science fiction is altijd een mooie manier om toekomstige ontwikkelingen een plek te geven. Robots nemen hier vaak een prominente rol in. Een angstbeeld van velen is dat robots ons gaan overnemen, dat ze gevoel gaan ontwikkelen en uiteindelijk zelf dingen zullen kunnen leren. Daartegenover zeggen veel mensen dat techniek dat niet kan. Techniek maakt afwegingen die wiskundig van aard zijn, terwijl mensen afwegingen maken waarbij  andere – niet wiskundige – aspecten mee worden genomen.

Uitstijgen boven jezelf

Wat ik door het interview met Yuri in ben gaan zien, is dat het niet de robots zijn die ons gaan overnemen. Daar ben ik niet bang voor. Nee, wij zullen technische innovaties in onszelf implanteren waardoor wij zelf uiteindelijk deels een robot worden. Dat begint met de elite die deze ontwikkelingen kunnen betalen. Een nieuw type methadon voor de CEO. Geen pilletje, maar een implantaat waardoor hun hersencapaciteit boven zichzelf uitstijgt, waardoor ze dingen beter zien en horen dan hun medewerkers of collega-CEO’s. De zorg wil het, de sport gebruikt het, zijn wij de volgende?

In een volgend artikel ga ik in op hoe dichtbij dit toekomstscenario eigenlijk is, dankzij technieken als Layar en Google Glasses.