Nederlandse startups klaar voor de groei?

‘Innovatie is een configuratie van ideeën die nog niet eerder bestond.’ Tijdens de Accenture Innovation Awards blijkt dat er genoeg van zulke configuraties zijn. Maar hoe willen de startups groeien? Zijn de huidige innovaties vernieuwend genoeg om de aarde te redden? En waarom verliezen we wereldwijd 2000 miljard per jaar?

Innovatie in Nederland: MKB als motor

De blauwe tulp staat al jaren symbool voor de Accenture Innovation Awards. Men probeert al 400 jaar een blauwe tulp te maken, maar slaagt daar niet in. Door het gebruik van verf kan een tulp blauwachtig worden, maar volledig blauw lijkt tot nu toe een utopie. Innovatie is nodig om het doel écht te bereiken. In Nederland lijken we innovatief, maar de grote AEX-jongens blijken wereldwijd slecht te scoren op het gebied van innovatie volgens Accenture onderzoek.

Dat er desondanks bijna 1.600 inzendingen waren voor de awards, is te danken aan het midden- en kleinbedrijf (MKB). 90% van de inzendingen valt binnen het MKB, waarmee het maar weer aangeeft dat het de motor van onze economie is. Op die manier versterken de kleine bedrijven de grote organisaties, die het qua R&D-investeringen tijdens de crisis hebben laten afweten. Hoewel investeringen niet garant staan voor innovatie: Mike Lee (o.a. oprichter van Appsterdam) waarschuwt dat de innovaties in Silicon Valley nooit begonnen zijn om geld:

“There were just a bunch of crazy kids that wanted to save the world in the 70’s. (…) tremendously inspired from being surrounded by people who do the same thing they do – people with the same mindset, the same attitude, the same values. If only we could turn off the news!“

Zijn de huidige startups de wereld aan het verbeteren? Kijkend naar de 525 inzendingen op het gebied van communicatie, media & technologie qua duurzaamheid niet. Later daar meer over.

Nederlandse startups klaar voor de groei: een kijkje in de keuken

Terug naar de Nederlandse startups. De Accenture Innovation Awards lijken elk jaar groter te worden. Ik kon daarom slechts bij een van 5 categorieën zijn. Wil je meer weten over de andere awardwinnaars? Bekijk hier het overzicht. Binnen de categorie communicatie, media & technologie kreeg de top 10 de ruimte voor een 1 minuut pitch, en werden na afloop vragen gesteld door een vakjury. Het interessante van dit laatste is dat je niet alleen het product van de startups leert kennen, maar ook een kijkje in de keuken krijgt wat betreft hun verwachtingen, toekomst en achtergrond. Leuk om de top 10 op een rijtje te zetten!

Boodschapp: weet wat je eet

Boodschapp won de award in de categorie E-commerce. Deze app helpt de consument in het maken van bewustere keuzes in de supermarkt. Scan het product met Boodschapp en je kunt het product qua samenstelling, kwaliteit en prijs vergelijken binnen een categorie.

Mede-oprichter Jeroen de Bakker geeft aan dat zij in het begin handmatig 4.000 producten ontrafelden met behulp van diëtistes en voedingsdeskundigen, maar dat er tegenwoordig gebruik wordt gemaakt van een database-partij, waardoor het bedrijf eenvoudig kan schalen in de toekomst. In de toekomst zal er geld worden verdiend aan de hand van het freemium-model: naast een gratis versie zullen er ook betaalde accounts komen die meer functionaliteiten bieden.

Wrap the gift: digitale cadeaus verpakken

Het uitpakken van een cadeau zorgt qua voorpret voor een leuke uitpakervaring, maar hoe zit dit met digitale cadeaus? Wrap the gift biedt online retailers de mogelijkheid digitale cadeaus te verpakken. De ontvanger kan dit cadeau openen via pc, smartphone of tablet, maar pas nadat een timer verstreken is om zo de spanning te verhogen.

Wrap the gift begon als afstudeerproject, maar wil nu serieus aan de slag. Ook hier staat het freemium model aan de basis: een betaald abonnement is nodig als een webshop een eigen ontwerp met logo wil. De kwetsbaarheid zit in het feit dat het idee niet te beschermen is, en dat Amazon of bol.com hier natuurlijk ook op kunnen inspringen. Oprichter Donald Vossen is zich daar van bewust en weet dat hij dus de beste en leukste moet zijn. Op korte termijn wordt een functie toegevoegd waarmee gebruikers hints krijgen over het cadeau als ze hun smartphone of tablet schudden.

Zapaday: weet wat de toekomst brengt

Zapaday won de award in de categorie Information. Door een combinatie van redacteuren en slimme robots verzamelt het online informatie over de toekomst.  Voor het publiek brengt het gratis het nieuws van morgen, en biedt het aan bedrijven een betaalde planningstool. Binnen corporate organisaties wordt al veel met scenario’s gewerkt, maar dat blijven slechts aannames. Zapaday voorspelt niet, maar kijkt wat er wordt gezegd.

Ze richten zich nu voornamelijk op corporate organisaties, persbureaus en PR-bureaus die dit werk nu veelal handmatig voor hun klanten doen. Vanuit de jury kwam de vraag of Google niet hetzelfde kan bieden, maar mede-oprichter Stefan Hoevenaar geeft aan dat Google over de toekomst ‘veel rommel’ biedt: veelal dubbel en niet-gevalideerd nieuws.

Thuisafgehaald: je buurtgenoten culinair leren kennen

Thuisafgehaald won de award in de categorie Communications. Thuisafgehaald wil het delen van maaltijden in de buurt makkelijk maken. Ze proberen een nieuwe markt te creëren door een sociaal, gezond en goedkoop antwoord te geven op de vraag ‘wat eten we vandaag’. Koks kunnen hun gerechten online zetten en afhalers kunnen deze maaltijden van koks bij hun in de buurt kopen en ophalen.

Mede-oprichter Marieke Hart ziet zichzelf dan ook als een sociale ondernemer die ontmoetingen faciliteert. Een kritische vraag is dan natuurlijk of het platform nog nodig is als die contacten eenmaal gemaakt worden. In 2013 willen ze dan ook de engagement behouden door onder ander gebruik te maken van game-elementen. In 2013 moet het concept ook zorgen voor inkomens voor de oprichters, door in hun verdienmodel uit te gaan van 4 onderdelen: het bekende freemium-model, een transactie fee, advertising en het licenseren van het concept in het buitenland.

Engagor: social media-management

De Belgische inzending Engagor richt zich op ‘social media-management’. De tool is niet alleen bedoeld om social media te monitoren, maar ook om de online conversaties te analyseren en de klantenservice uit te breiden. Het concept van Engagor is natuurlijk niet uniek, maar ze zijn internationaal al hard aan de weg aan het timmeren met mooie klanten. De jury oppert als idee om niet de dienst te verkopen, maar de techniek er achter in licentie uit te brengen aan bestaande partijen. Dat idee werd echter snel afgeschoten door de oprichter.

wappZapp: je eigen tv portaal

wappZapp won de award in de categorie Entertainment, en biedt gratis je eigen TV-portaal. Het bundelt alle online aanwezige content en maakt daar een selectie van aan de hand van je interesses, favorieten en wat je vrienden kijken. Door koppeling met Apple TV en Google TV kan je niet alleen op je tablet of smartphone kijken, maar kan je deze ook gebruiken als afstandsbediening voor je tv.

Op dit moment verdient wappZapp nog niets, maar heeft het al wel 100.000 Nederlandse gebruikers. In de toekomst willen ze geld verdienen door advertenties. Door de data van de gebruikers en hun profielen te analyseren, kunnen ze gerichte doelgroepen aanbieden aan derde partijen en zo proberen concurrentie als Apple en Google voor te blijven.

eu1: platform voor en door professionele tv- en filmmakers

Volgens eu1 zit Hilversum op slot. De gevestigde TV-partijen bepalen wat er gebeurt en ruimte voor vernieuwing lijkt niet aanwezig. eu1 wil een platform worden voor TV- en filmmakers waar nieuwe ideeën kunnen worden bedacht, gemaakt en uitgezonden.  Het probeert alle partijen te bundelen die je als producent nodig hebt, waar het publiek ook nog eens de uitkomst bepaalt.

eu1 richt zich op professionele makers en geeft ook 85% van de inkomsten aan die maker: de andere 15% wordt gestopt in de verdere ontwikkeling van eu1. Door samenwerkingen met onder andere UPC en Ziggo heeft het ook zijn eigen plek op de televisie. Kijk hier eens voor een paar pitches!

C-station: medische beelden 3D analyseren en uitleggen

C-station won de award in de categorie new Technology. Ook in ziekenhuizen wordt meer dan ooit data gedeeld en informatie geanalyseerd. Resultaten van scans worden momenteel op 2D computerbeeldschermen geanalyseerd. De C-station is een compact werkstation waarmee je in 3D deze data kan bekijken en kan laten zien aan anderen. En niet alleen dat: door middel van je handen kan je de beelden bekijken, draaien en afspelen.

Het achterliggende bedrijf PS-Tech had een duidelijke reactie op de vraag van de jury of de gezondheidszorg hierdoor goedkoper kan worden. Jazeker, aangezien aan de ene kant data zo eenvoudiger te analyseren is, terwijl het aan de andere kant ook nog eens eenvoudiger maakt om dit makkelijker over te dragen aan mensen omdat mensen live mee kunnen kijken.

Een video maakt het concept van de ‘see station’ duidelijk:

Earlydoc: online persoonlijk medisch advies

Volgens Earlydoc is de huidige medische online informatie onvolledig en onpersoonlijk, waardoor mensen soms onnodig naar de huisarts gaan aan de hand van hun online zoektocht over hun symptomen. Het wil hét platform worden waarmee je met je huisarts communiceert. Op dit moment is het een dienst dat persoonlijk advies biedt aan mensen met een medische klacht.

Verschilt dit dan van de moet ik naar de dokter app? Volgens mede-oprichter Marieke Schoutsen wel, aangezien Earlydoc niet een definitieve diagnose stelt, maar wel informatie heeft over hoe je met je klacht om kan gaan totdat je naar de huisarts gaat. In de huidige zorgmarkt zal er geen financiële prikkel te verwachten zijn voor de gebruiker, maar wil Earlydoc mensen aan zich binden door het gelijk antwoord geven, oplossingen aan te dragen en handvatten te bieden om een afspraak met een huisarts te maken.

WakaWaka solar lamp: de grote winnaar

WakaWaka kan als de grote winnaar worden gezien van de awards: het won 2 publieksprijzen en 2 juryprijzen. De WakaWaka lamp (Swahili voor ‘schitterend licht’) is een stevige en efficiënte zonne-energie LED-lamp. Door gebruik te maken van een slimme Nederlandse chip brengt het zonnepaneel in 8 uur genoeg licht op om 8 uur een kamer te verlichten of 16 uur te lezen.

De lamp is ontwikkeld voor de 1,6 miljard mensen die geen elektriciteit hebben in moeilijk bereikbare delen van de wereld: ‘the base of the pyramid in off-grid locations’. Door ze in de westerse wereld te verkopen via het ‘1 halen, 2 betalen’ principe, kunnen ze de lampen in deze gebieden voor een lage prijs aanbieden en zo bijvoorbeeld kinderen de mogelijkheid geven om ’s avonds te lezen en leren. Daarnaast vervangt het dure en gevaarlijke kerosinelampen die veel in Afrika worden gebruikt. Volgend jaar volgt de WakaWaka2, met onder andere een oplader voor je iPhone. Ik was al snel fan!

De business van +4 graden: grenzen aan de groei

Een achtbaan van ideeën en startups dus, maar helpen die de mensheid ook echt verder? Wouter van Dieren (o.a. lid van de Club van Rome) was daar zeer kritisch over. Zonder wervelende slides, kreeg hij de bijna 1.000 strak geklede dames en heren stil over zijn verhaal over de grenzen aan de groei.

Groei staat namelijk gelijk aan uitputting, en business as usual gaat dat niet oplossen. De wereld zit volgens van Dieren in een gevaarlijke lockin: alles en iedereen richt zich op groei. Als voorbeeld wordt het nieuwe kabinet Rutte II aangehaald, die geen oog lijken te hebben voor het feit dat wij als mensheid de afgelopen 50 jaar eigenlijk geen winst hebben gegenereerd. Sterker nog: we draaien jaarlijks 2.000 miljard verlies aan ecosysteem services om de aarde te laten draaien. We zitten in de +4 graden business: door CO2-uitstoot stijgingen stijgt ook de temperatuur. En met een +4 graden-koers zal Frankrijk op den duur onbewoonbaar zijn.

In de kern is de manier waarop we met de natuurlijke resources omgaan totaal inefficiënt. Innovatie is hard nodig om niet alleen CO2 neutraal te worden, maar zelfs een positieve balans te creëren. Anders zitten we halverwege deze eeuw aan de grenzen van groei, met een ‘collapse of the earth’ als gevolg.

Een kort, maar indrukwekkend betoog dat alle hierboven genoemde startups in perspectief zet: ja, ze maken het leven voor het individu en maatschappij soms makkelijker, maar de aarde wordt er niet altijd mee geholpen. De Groene Tulp winnaars proberen dit uiteraard wel!