1 case & 9 succesfactoren van uitgeven in eigen beheer

In tegenstelling tot de muziekindustrie, zijn er weinig schrijvers die succesvol een boek in eigen beheer hebben uitgegeven. Toch zal daar verandering in komen. Het dienstenaanbod rondom self-publishing wordt steeds uitgebreider en  professioneler en steeds meer ZZP’ers, consultants en ondernemers zien het schrijven van een boek als een belangrijke manier om nieuwe klanten te vinden. Voor debuterende schrijvers is het uitgeven van een boek in eigen beheer  een prima manier om zichzelf als schrijver op de kaart te zetten; al vergt het wel de nodige inspanning in tijd en geld, want je hebt maar 1 kans om een goed debuut te maken.

Dromen, durven, doen!

Een boek in eigen beheer uitgeven is als het starten van een eigen bedrijf; je moet aan alles tegelijk denken en enig risico durven nemen. Maar als het lukt om een succesvol debuut te maken, dan ben je spekkoper. We kennen natuurlijk allemaal wel het succesverhaal van Sonja Bakker, waaruit bleek het ‘zelf uitgeven’ ook zo zijn voordelen kan hebben. Helaas ontbreekt het de self-publishing markt nog aan meer van deze succescases.  Waar ligt dit aan en wat kun je doen om je eigen boek op een goede manier zelf uit te geven?

Een korte analyse en de 9 succesfactoren van uitgeven in eigen beheer, op basis van de ervaringen rondom de lancering van het boek De Geluksprofessor van Patrick van Hees.

Liever weinig inkomsten en weinig ‘gedoe’

Voor de meeste schrijvers die worden afgewezen bij een uitgeverij, is het uitgeven in eigen beheer het enige alternatief om hun boek uit te geven, waardoor self-publishing ook nog onvoldoende als volwaardige manier van uitgeven wordt gezien. Dat is jammer, want zeker schrijvers met  een zogenaamde X-factor, kunnen in financieel opzicht veel baat hebben bij het zelf uitgeven van hun boek. Het gaat hier vooral om schrijvers die naast het schrijven van een boek, ook lezingen geven, regelmatig in de schijnwerpers staan en veelal zelf hun eigen boekpromotie doen.

Toch vinden veel schrijvers het vaak nog teveel gedoe om zelf hun boek uit te geven en willen maar weinig schrijvers investeren in hun eigen boek. In de meeste gevallen nemen schrijvers eerder genoegen met een royalty in ruil voor publicatie via een uitgeverij, dan het bewandelen van de hobbelige weg van het uitgeven in eigen beheer.

Amateuristisch imago

Nog altijd heeft het uitgeven van een boek via een uitgeverij veel status. Daarbij heeft een uitgever veel professionals in dienst om een schrijver optimaal te begeleiden en om te zorgen dat er een mooi boek op de markt verschijnt. Wil je als  self-publishing schrijver dezelfde kwaliteit borgen als een uitgever, dan zal de schrijver waarschijnlijk wel wat hulp moeten inschakelen van een redacteur, corrector, vormgever en marketeer. In veel gevallen wordt juist op deze kosten bespaard door de schrijver, waardoor een uitgave in eigen beheer vaak een te amateuristische uitstraling heeft en het boek moeilijk te verkopen is aan het brede publiek. Daarentegen, kies je ervoor om te investeren in je boek en pak je de marketing een beetje handig aan, dan heb je grote kans dat je geld gaat verdienen op je eerste druk.

Free publicity en uitgegeven in eigen beheer

Schrijven is tegenwoordig niet meer iets dat je in de anonimiteit doet, sterker nog een goede schrijver moet primair goede boeken schrijven, maar heeft daarnaast ook een vlotte babbel en staat graag in de schijnwerpers. Ook voor schrijvers geldt –net als bij artiesten- dat ze als persoon ‘marketable’ dienen te zijn en niet moeten schromen om een beetje publiek bezit te worden. Toch zal het bij velen nog niet zo’n storm lopen, maar ook lokale bekendheid is een eerste stap naar een hoger doel.

Debuutroman De Geluksprofessor van schrijver Patrick van Hees is een goed voorbeeld hoe je als relatief onbekende schrijver succesvol kunt debuteren en de nodige pr kunt creëren. Als je maar lef hebt en jezelf durft te laten zien. Wat moet je doen om je als debutant te onderscheiden tussen de enorme berg nieuwe titels die er wekelijks, maandelijks, jaarlijks verschijnt op de Nederlandse boekenmarkt?

Toeval bestaat niet

Geloof het op niet, maar zowel radio 538, BNR, Editie NL, RTL 7 als vele andere lokale radio- en tv-stations hebben allemaal aandacht besteed aan deze nog onbekende schrijver. Geen uitgever durfde in het manuscript te investeren en geen van de gecontacteerde uitgevers heeft zich daadwerkelijk verdiept in de achtergrond van Patrick van Hees. Een gemiste kans, want achter deze debuterende schrijver schuilt een succesvol zakenman, inspirerend spreker en een marketeer met een gigantisch netwerk.

Ondanks het gebrek aan uitgever, maar dankzij de mogelijkheden van self-publishing heeft het boek De Geluksprofessor van Patrick van Hees op de Gelukkigste dag van het Jaar (17 juni 2011) toch het levenslicht gezien en is het boek met de nodige persaandacht ontvangen. En dat was nog maar het begin, want vele online en geschreven media, grote bedrijven, sprekersbureau hebben Patrick gevonden met de nodige spinoffs die hieruit voortvloeien. Kortom, het succes van Patrick van Hees’ debuut als schrijver is uiteraard niet geheel toeval, maar een aantal samenhangende factoren hebben een beslissende rol gespeeld om tot deze succesvolle introductie te komen.

Welke factoren waren bepalend voor een succesvolle marktintroductie?

1. Bepaling van de doelgroep en het uitvoerig testen van het omslag onder de doelgroep
2. Heel VEEL meelezers
3. Het boek als onderdeel van een breder verdienmodel;  het concept
4. Verzamelen van quotes van bekende Nederlanders
5. Verkrijgen van autoriteit op het onderwerp/ thema
6. Selectie van juiste professionals voor het slagen van het project
7. Timing is everything
8. Inzet eigen netwerk
9. Grootse lancering en betrekken van de pers

Opvallend is dat deze schrijver er bewust voor heeft gekozen om al in een vroeg stadium zo veel mogelijk meelezers te betrekken bij zijn boekproject gedurende het schrijfproces. Iets wat eigenlijk ‘not done’ is in de huidige uitgeefwereld, waar het manuscript alleen door enkele betrokkenen bij het realisatietraject wordt gelezen en ervoor wordt gewaakt om zo min mogelijk van de inhoud vooraf ter inzage prijs te geven.

Echter, door het verhaal in zijn ruwe vorm al te delen met veel mensen heeft Patrick van Hees op deze manier onbewust een eigen fanclub opgebouwd. Zijn fans leefden mee met Cuno de hoofdpersoon, maar waren ook betrokken bij de realisatie van zijn boek, ze beslisten mee over de keuze van het omslag en ze voorzagen de schrijver ongevraagd van commentaren op de inhoud. Doordat zijn fans steeds enthousiaster werden over het boekproject, werden zijn meelezers natuurlijke ambassadeurs van zijn boek en was er al enorm veel ‘buzz around the book’ voordat het überhaupt was verschenen. Kortom, de huidige lezer wil een totale leeservaring en het draait naast het verhaal om de schrijver en het op de juiste manier betrekken van de lezer bij het creatieproces.

Timing is everything

Timing is in veel gevallen bepalend voor het slagen van een project, dat geldt voor het moment van lancering maar ook bijvoorbeeld de keuze die er bij ‘De Geluksprofessor’ is gemaakt om het boek uit te brengen in romanvorm, waar een visie over geluk en zingeving in deze huidige tijdgeest wordt weergegeven.

Mede dankzij de lancering van ‘De Geluksprofessor’ heeft Patrick van Hees nog meer autoriteit gekregen en hij is inmiddels een vermaard spreker geworden op grote congressen en bijeenkomsten waar hij spreekt over het thema ‘geluk’. Daarnaast heeft de hoeveelheid free publicity voor zijn boek ook de verkoop van aanverwante producten en diensten als lezingen en workshops gestimuleerd. Uiteraard is er voor de promotie van ‘De Geluksprofessor’ heel goed nagedacht over de juiste timing van lancering (op de gelukkigste dag van het jaar) en de wijze waarop de meeste persaandacht gegenereerd kon worden. Concluderend is het dus de moeite waard om vooral goed over de marketing van het boek en de branding van de schrijver na te denken, zowel gedurende het ontwikkeltraject als tijdens de launch en de verdere marktintroductie.

Kortom, een goed geregisseerd boekproject uitgegeven in eigen beheer, waarbij voldoende zorg wordt besteed aan de inhoud, de vormgeving, het concept en de marketing kan wel degelijk resulteren in een succesvol debuut waarbij het boek van vergelijkbare kwaliteit is als van een uitgever. Met als groot voordeel: alle opbrengst is  voor de schrijver!