AAP of AAS?

In de softwaremarkt zijn SaaP en SaaS gevestigde begrippen. ‘Software as a Product’ of  ‘Software as a Service’? Kort gezegd: koop ik Microsoft Office en installeer ik dat op mijn computer of maak ik gebruik van bijvoorbeeld Google Docs, een programma waarvan ik het gebruik telkens ‘leen’? Koop ik een auto (product) of stap ik in een taxi (service)? Wil ik een koophuis (product) of iedere avond een hotelkamer (service)?En er is iets interessants aan de hand in deze wereld. Op veel gebieden kun je zien dat de afstand tussen een koper en het product dat hij wil kopen afneemt. Wil ik een boek? Dan kan ik naar de bibliotheek, de boekwinkel of naar het Internet. Downloaden kan ook, binnen een minuut kan ik gaan lezen.

Wil ik het laatste nieuws? Dan kijk ik op teletekst, mijn computer of op mijn mobiele telefoon en binnen een paar seconden ben ik helemaal up-to-date. Als ik minder haast heb wacht ik op de krant of het journaal van vanavond. Als ik wil stel ik in dat ik een piepje krijg als er ‘breaking news’ is. Wil ik het laatste album van U2? Platenwinkel, internetwinkel of internetradio. Wil ik niet meer dan een enkele track? Kan ook. Wil ik een brief vertaald hebben? Binnen tien minuten heb ik iemand gevonden.

De afstand tussen vrager en aanbieder is spectaculair verkleind.

Althans, dat geldt in de markten die inzichtelijk zijn, waar de concurrentie volledig is en waar je makkelijk van de ene aanbieder op de andere kunt overstappen. Dus nog niet voor oligarchen als UPC, Ziggo, Telfort en andere hopeloos onbereikbaren. Ook niet voor de banken, getuige het meest recente ontluisterende inzicht over de positie van de klant. Het ontstaan van de hele crisis werd samengevat in één enkel inzicht.

Terug naar de vervaging tussen een product en een dienst. Omdat de bereikbaarheid van het product is toegenomen, wordt het steeds meer mogelijk om het product in kleine hoeveelheden af te nemen. Als we een boterham uit de lucht konden knippen zouden we nooit meer een heel brood kopen.

Met brood zal het voorlopig zo niet gaan. Maar wel met nieuws (NAAS). Of met muziek (MAAS). Of met financiële diensten en banken (FAAS en BAAS). Of misschien ook wel met verzekeringen (IAAS). En wat dacht u van encyclopedieën, kennis (KAAS). Allemaal voorbeelden van producten die we druppel voor druppel kunnen afnemen omdat hun verschijningsvorm digitaal kan zijn.

Dát was het probleem met de financiële wereld; banken waren een product geworden, waar ze ooit als dienst bedoeld waren. De opsplitsing van ING is een boetedoening in logisch inzicht. Een onsje lening hier, een weekje verzekering daar, een portefeuille zus en een hypotheek zo. Allemaal eieren in allemaal verschillende mandjes. De markt zoals de markt bedoeld is: dienstbaar.

Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.